یادداشت طلبگی | از ماست که برماست

به گزارش سرویس فرهنگی اجتماعی خبرگزاری رسا، یکی از جملاتی که زیاد شنیده می شود این است که: «جنگ تمام نشده است و هنوز ادامه دارد.» این بیان در فرمایشات مقام معظم رهبری نیز با مضامین مختلف به چشم می خورد.

و تفکر «جنگ تمام شده است» از مشکلاتی است که کشور با آن در ساحت سیاست و فرهنگ و اقتصاد با آن دست و پنجه نرم می کند. بیش از سه دهه از پیروزی انقلاب اسلامی می گذرد و امروزه جنگ تحمیلی و آموزه دفاع مقدس به یک فرهنگ و باور در لایه های ایمانی جامعه نهادینه شده است؛ اما به جرأت می توان گفت در عرصه تهاجم فکر و فرهنگ دشمن و غربگرایی، کشور با خلأ فرهنگ «بصیرت به دشمن» مواجه است.

این طرز تلقی، یکی از مهمترین مشکلات فرهنگی و اجتماعیِ رویاروی مردم ایران است. بطوری که تنفس در این فضای فرهنگی است که سبب ایجاد مشکلات فراوان و نیز بن بست های اقتصادی و معیشتی درمیان مردم شده است. به نظر نگارنده؛ یکی از مهمترین اقداماتی که در راستای حل مشکلات معیشتی و اقتصادی باید در اولولیت قرار گیرد.

روحیه انفعال و قعود فراگیر در کشور

با مراجعه و تحلیل صحبت های آحاد مردم در روستاها و شهرها، به این مهم می­ توان دست یافت که بیشتر ایشان منتظر هستند که خودِ ساختارها و عوامل حاکمیت موجود برای ایشان اقداماتی را صورت دهند و سبب حل مشکلات ایشان شوند. یعنی نوعی جمود و قعود به چشم می خورد که ایشان را منفعلانه به زندگی روزمره خود مبتلا کرده و همین امر سبب نادیده گرفتن تمام ظرفیت و استعدادهای درونی ایشان گشته است؛ جای سؤال اینجاست که مدیران و مسئولان چه نقشی در پویانبودن بازار و اقتصاد و فرهنگ کشور دارند؟

این قعود و انفعال که در تضاد کامل با معارف ناب اسلامی است؛ حاصل سستی در کار مسئولان نظام و منتخبان ملت است، حاصل نبود مدیریت جهادی است، مردم بی شک با دیدن مدیریت خدامحور و جهادی ناخودآگاه به پویایی دعوت خواهند شد.

قیام در مقابل قعود

درباره این که چه عواملی سبب این نوع فرهنگیده شدن در مردم شده است، نیاز به نوشتاری دیگر دارد که در مجالی دیگر به آن خواهیم پرداخت، اما آنچه مهم می نماید این است که تا زمانی که در مقام مقابله، این فرهنگ قعود و انتظار منفعلانه و دید به بالا تبدیل به قیام و اتکال به نفس و نیز فعالیت در راستای حل مشکلات خود نگردد؛ وضعیت، همین گونه که هست پیش خواهد رفت و نیز با محدودتر شدن منابع بیش از پیش بر سنگینی مشکلات افزوده خواهد شد.

قیام و فعالیت که هم در فطرت آدمی است و هم در فرامین و فرهنگ ناب اسلامی به کرات دیده می شود، نظر بر این مسئله دارد که تا زمانی که فرد فرد مردم، خود برای حل مشکلات خود اقدام عملی ننمایند و خودشان برای خودشان آستین بالا نزنند و نیز در راستای کشف و پرورش ظرفیت ها و استعدادهای درونی خود اقدامی نکنند، نه انتخاب هایشان درست از آب در می‌آید و نه محصول خدمات مدیران به آنان می رسد؛ باید نظارت کرد و به دور از تحزب و قومیت گرایی راه چاره جست و مطالبه گری کرد.

کشف استعداد در شرایط سخت

اما نکته ای که نمی توان از آن چشم پوشید؛ در زمان جنگ و مقابله با دشمن، ظرفیت های مغفول کشف می شود، با پرورش این استعدادهای خدادادی است که می توان بر مشکلات چیره گشت. این مهم، یکی از تجربیات آزموده شده مردم ایران در دفاع مقدس بوده است که با قرارگیری در فضای جبهه و جنگ با کمترین امکانات و البته با اتکال به خداوند متعال و نصرت او که سنت تخلف ناپذیر اوست، استعدادهای نهفته و مغفول آشکار ظهور یافت؛ از این رو ملت ایران، بی تردید خودکفایی امروز در ساخت امکانات نظامی و دفاعی را مدیون مجاهدان دیروز و شهدای کربلاهای ایران می دانند و بس. دقیقا آن روحیه ای که امروز در حوزه و دانشگاه باید باشد.

تجربه مقدسِ«دفاع مقدس» خود یک نمونه عینی در راستای تحقق تئوری «خودباوری دینی» است و هم این که تا زمانی مردم خود را در جنگ نیابند و خود را در فضای تمرکز به درون و بریدن از بیرون نبینند؛ نمی توانند بر مشکلات فائق آیند. در حقیقت، آنچه سبب پیروزی و جلب نصرت الهی است: «حرکت با توکل و روبه جلو، پرورش استعدادهای درونی، اتحاد و انسجام در کنار هم» است.

راه حل اصلی حل مشکلات

به نظر نگارنده، موج خوداتکایی برای پیروزی بر خط استعمار فرهنگی و اقتصادی در داخل باید به دستان افراد دغدغه مند و دلسوز به انقلاب ایجاد شود؛ لازمه رسیدن به این مهم، جلب مشارکت عمومی، اقدامات عملی در راستای نهادینه شدنِ این فرهنگ است؛ تا زمانی که فرهنگ قعود و خمودی حاکم است، انتظار خروج از مشکلات و بحران های معیشتی و اقتصادی، انتظاری کاملاً بیجاست!»/۸۴۱/ی۷۰۴/س

علیرضا افشاری، طلبه حوزه علمیه قم